Các bản ghi chép sớm nhất về tiếng Khakas có từ giữa thế kỷ 19. Nhà ngôn ngữ học Phần Lan Matthias Castrén, người đã đi qua các khu vực Bắc và Trung Á từ năm 1845 đến năm 1849, đã viết một chuyên luận về phương ngữ Koybal và ghi lại một sử thi của nó. Wilhelm Radloff đã đi qua nhiều vùng ở phía nam Siberia từ năm 1859 đến năm 1870. Ông đã đưa kết quả nghiên cứu của mình vào một từ điển bốn tập và một bộ mười tập các văn bản Turk. Radloff cũng có các tài liệu tiếng Khakas kèm theo bản dịch tiếng Đức. Tập thứ chín, kèm theo bản dịch tiếng Nga, được soạn bởi Katanov, học trò của Radloff, là người thuộc bộ lạc Sagay.

Tiếng Khakas chỉ thực sự phát triển sau Cách mạng Nga năm 1917, dựa trên các phương ngữ của nó là Sagay và Kacha.

Năm 1924, bảng chữ cái Kirin được sử dụng để viết tiếng Khakas, nhưng bị thay thế bởi chữ Latinh năm năm sau đó. Một hệ chữ Kirin mới bắt đầu được dùng vào năm 1939.

Năm 2012, một đoàn thám hiểm Enduring Voices đã ghi chép về ngôn ngữ Xyzyl ở Cộng hòa Khakassia. Mặc dù Xyzyl được công nhận chính thức là một phương ngữ của tiếng Khakas, nhưng những người nói tiếng này vẫn tự coi đây là một ngôn ngữ riêng biệt.[5]